Twee dagen met Gaite Jansen

Geschreven door Susanne Middelberg uit DNA3.

Dag 1
Vondelpark. Op een bankje zit een man. Een vreemde. Alleen.
Ik ga naast hem zitten. Ik moet ervoor zorgen dat hij weggaat. Maar eigenlijk ben ik heel
blij dat hij er is. Eigenlijk wil ik graag dat hij blijft. Ik ben nieuwsgierig waarom hij hier is.
Waarom is hij alleen? Wacht hij op iemand? Komt er straks nog iemand? Ja. Zijn moeder.
Leuk. Gezellig. Dan zijn wij met z’n drieën. Hij heeft zijn moeder heel lang niet gezien.
Oh, en zijn zusje komt ook nog. Dat is geweldig. Dan kunnen wij samen een wandeling
maken door het park. Ik ben echt heel blij. Leuk dat hij zoveel vertelt. Gezellig. Ik ben een
kikker. Ik wil nog meer weten. Ik ben zo benieuwd naar zijn moeder. Leuk voor hem. En
voor haar. Zij heeft hem zeker gemist als ze elkaar zo lang niet gezien hebben. Wat tof dat
zijn zusje ook komt. Zou ze op hem lijken? Ik ben niet echt een kikker, natuurlijk. Ik ben
gewoon een mens. Wel een mens met een kikkerpersoonlijkheid. Nu staat hij op. Hij gaat
even kijken of hij zijn moeder ergens ziet. Hij komt wel terug. En dan mag ik met hen mee
wandelen door het park. Gezellig.
Ik zit op het bankje. Alleen. Er komt iemand naast me zitten…….

Ineens voel ik me een beetje stom. Ik realiseer me dat ik eigenlijk helemaal niet weet hoe
dat werkt, een Blind Date. Ik bedoel, heb dan van tevoren niet eens een foto gezien? Weet
je echt niet wie je dan gaat ontmoeten? Nee dus. Leuk. Spannend.
Ik kom het café binnen. Ik zie meteen wie het moet zijn. Kan niet anders. Hallo, ik ben….
Dat gaat eigelijk heel makkelijk. Een beetje raar natuurlijk, maar niet gênant of ongemakkelijk.
Zij is leuk. Open. Een klap. Ik pak en briefje dat in een doos op ons tafeltje staat. Ik
maak het briefje open “Ik heb zin om vanavond lekker te eten. “ O jee, wij hebben nog
maar een paar zinnen gewisseld. Dit is nog een beetje vroeg. Maar ja, het moet. Hee, zij
reageert er heel enthousiast op. Dat had ik niet verwacht. Gelukkig. Misschien kunnen wij
dan bedenken waar wij vanavond kunnen eten, Thais, Italiaans, Mexicaans, Turks? Nee
allemaal niet. Zij lust alleen patat. Wat een ramp. Zou ik dat nou net niet lusten. En het
ging net zo lekker. Dan eet zij patat en ik Thais. Echt? Tof. Jeetje, wat ongecompliceerd.
Zij is echt leuk! Een klap………

Improviseren op de vloer vind ik best eng. Geen houvast door tekst. Maar Gaite stelde
ons zo op ons gemak dat ik voornamelijk vrijheid en creativiteit voelde. En haar improvisatieopdrachten
waren heel erg leuk.
In een van haar improvisatie oefeningen liet zij ons een situatie spelen vanuit een personage
met kwaliteiten van een dier, waardoor je anders gaat denken voelen en jezelf verrast.

Gaite vroeg ons om willekeurige zinnen op te schrijven. Die zinnen hebben wij tijdens de
tweede improvisatie uit een doosje getrokken. Die zinnen moesten wij ter plekken inbrengen
in de improvisatie waardoor het spel continu een nieuwe wending kreeg, die jezelf en
je tegenspeler niet kon voorspellen. Hierdoor werd je gedwongen om de hele tijd in het
moment te zijn en mee te gaan in wat er in de situatie opkwam.

En hoe sterf je aan een piep in je oor tijdens een lezing die die je geeft? Hoe overlijd je
aan jeuk onder je voet terwijl je een demonstratie aan’t organiseren bent? En hoe ga je
dood aan onbedwingbare geilheid terwijl je als kleuterjuf voor de klas staat?
Volg je impuls. En maak het groot. Als je een keuze gemaakt hebt moet je die doorzetten.
Maar wat doe je als je na drie minuten al op je max. zit en je nog 2 minuten moet doorgaan?

“Iedere personage kan altijd alles zijn.
Een improvisatie mag absurd worden.
Neem leiding. Als er in de scene niets gebeurt doe iets, geef een nieuwe wending aan het
spel waardoor niet alleen jij maar iedereen op de vloer genoodzaakt wordt om daar op te
reageren.” (Gaite Jansen)

Dag 2
Wat raar en wat leuk. Voor’t eerst op bezoek bij mijn zoon in zijn nieuw woning. Zou die
nog veel veranderd hebben? De bank tegen de muur? Eigenlijk moet hij ook nog een kast
hebben. Ik heb nu in ieder geval nog een plant mee genomen. Die past mooi op een van
de kratten.
Maar ik ben zenuwachtig. Vandaag kom ik er niet omheen om met hem over René te praten.
Ze zijn nu al 1 ½ jaar samen. Als het nog heel pril was zou ik nog kunnen wachten in
de hoop dat het vanzelf overgaat. Maar nu Ivor op zichzelf woont. Straks wordt ze zwanger.
Als ik Bertil nou niet gezien had op dat concert drie weken geleden, dan had ik nooit
geweten dat dat René zijn dochter is. Ik moet er niet aan denken wat dan gebeurd was. En
Bertil weet niet dat Ivor zijn zoon is. Niemand weet dat. Ik kan nu niet meer niets zeggen.
Ivor heeft een relatie met zijn halfzus. Ik kan dit toch niet zo laten. Hoe erg gaat hij het vinden
als ik hem moet vertellen dat Koen niet zijn echte vader is? En Koen? Maar ik kan het
risico niet nemen. Het moet. Vandaag…..
Ivor doet open. Het is mooi geworden. Mijn zoon. Op zichzelf. Leuk. Gezellig.
Na een tijdje vraag ik voorzichtig naar René. Ivor reageert raar. Gaat het niet zo goed tussen
hen? Jeetje, dat zou best goed uitkomen. Wat zou dat fijn zijn. Dan hoef ik misschien
niets te vertellen en hoef ik niemand pijn te doen. Maar Ivor is raar. Hij begint over geld,
veel geld, 2000 €. Hij heeft Koen’s Klimt meegenomen, die in de gang stond voor de restaurateur.
Hij heeft de Klimt geruild voor een paar Boeddha beeldjes. Dat is niet waar. Dat
kan niet zijn. Hoezo? Wat is er aan de hand? Wat doet Ivor raar? Hoezo nog meer geld?
Waar is hij mee bezig. Hij is bang. Drugs, cocaïne, heroïne……Hij wordt
bedreigt…….waarom heeft hij niets gezegd? Ik ben toch zijn moeder.
Nog 5 minuten………
Als ik nou voorstel dat ik hem help met het geld en niets tegen Koen zeg misschien kunnen
wij een deal sluiten dat ik hem vertel over Bertil, dat hij zijn echte vader is en René zijn
halfzus en dat dit Ivor’s en mijn geheim blijft?
Maar het kan niet mer. Tijd is om.

Een half uur improvisatie met een geheim. Wat was dat leuk. En wat was dat moeilijk. En
ik had mijn geheim nog zo goed bedacht en ook alle mogelijke manieren waarop ik het in
zou kunnen brengen. Maar Ivor zat ook met zijn geheim. Je moet dubbel alert zijn, ingaan
op je partner en meegaan in wat je partner je aanbiedt en tegelijkertijd je eigen momenten
pakken om je eigen geheim in de situatie te brengen.
Ik had me voorgenomen om mijn geheim niet zomaar prijs te geven maar erop aan te sturen
dat Ivor er zelf naar zou vragen. Zelfs in een half uur is mij dat niet gelukt. Maar wat
was het gaaf een leerzaam om te doen.

Het was fijn hoeveel ruimte en vrijheid wij voelden door de lange improvisatie. Het was
voor iedereen ook hard werken. Maar Gaite’s heldere en slimme aanwijzingen zijn meteen
toepasbaar waardoor wij allemaal uit iedere scene konden leren.

“Geef een geheim niet meteen prijs.
Als je vast loopt maak het fysiek.
Blijf doelen stellen. Als je bij de ander bereikt hebt wat je wilde stel een nieuw doel.
Laat je raken door de ander. Maak grote emotionele schakels.
Het is leuk om het publiek te manipuleren. Als je op de vloer staat heb je alle vrijheid en
alle macht.” (Gaite Jansen)